Edukacja religijna w szkole w świetle założeń programowych katechezy Kościoła katolickiego w Polsce po 1990 r.

Autor

Słowa kluczowe:

edukacja religijna, katecheza szkolna, wychowanie, katecheta, wychowawca

Abstrakt

W wyniku przemian społeczno-ustrojowych po 1989 r. w Polsce nastąpił powrót lekcji religii do szkoły. Komisja Wspólna Rządu Rzeczpospolitej Polskiej i Konferencji Episkopatu Polski stanęła na stanowisku, że katechizacja dzieci i młodzieży niesie ze sobą podstawowe wartości etyczne i moralne w procesie wychowania. Wówczas uznano za konieczne, by placówki oświatowe zapewniły możliwość pobierania nauki religii przez wszystkich uczniów, których rodzice wyrażą takie życzenie. Kształt edukacji religijnej w szkole nadały rozporządzenia oświatowe oraz podstawy programowe nauczania religii, zatwierdzone przez Episkopat Polski. Określają one cele nauczania, precyzują umiejętności i kompetencje, których nabycie ma być efektem kształcenia. Katecheza szkolna zapewnia uczniom nie tylko poznanie, zrozumienie i przeżywanie prawdy religijnej, ale również kształtowanie postaw religijno-moralnych i ma pomóc rodzicom oraz szkole w pracy nad wychowywaniem młodego pokolenia.

Bibliografia

Bagrowicz J., Katecheza jako wychowanie, „Horyzonty wiary” 1996, z. 3(29), nr 7.

Barański A., Rozwadowska-Skrzeczyńska J., Szymańska M., Ustawa Karta Nauczyciela.

Komentarz, ABC 2007.

Barzycka-Banaszczyk M., Prawo pracy, Warszawa 2008.

Benedykt XVI, List do diecezji rzymskiej o pilnej potrzebie wychowania, Watykan, 21 stycznia 2008 r.

Benedykt XVI, Przemówienie wygłoszone do biskupów polskich przybyłych z racji wizyty „ad limina”, Watykan, 26 listopada 2005 r.

Borecki P., Konstytucyjność regulacji szkolnej nauki religii (głos w dyskusji), „Studia Prawnicze” 2008, z. 2.

Charytański J., W kręgu zadań i treści katechezy, Kraków 1992.

Instrukcja Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 sierpnia 1990 r. dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/91, określająca zasady współdziałania z kościołami i związkami wyznaniowymi poza Kościołem Rzymskokatolickim.

Instrukcja Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 sierpnia 1990 r. dotycząca powrotu nauczania religii do szkoły w roku szkolnym 1990/91.

Jan Paweł II, „Nauczanie religii w szkołach jest pierwszorzędnym wkładem w budowanie Europy”. Spotkanie z katechetami, nauczycielami i uczniami, Włocławek, 6.06. 1991r.

Jan Paweł II, Catechesi tradendae, Watykan, 16 października 1979 r.

Jan Paweł II, Christifideles laici, Watykan, 30 grudnia 1988 r.

Jan Paweł II, Do moich Braci i Sióstr – ludzi w podeszłym wieku, Watykan, 1 października 1999.

Jan Paweł II, Fides et ratio, Watykan, 14 września 1998 r.

Jan Paweł II, Nuovo millennio ineunte, Watykan, 6 stycznia 2001 r.

Jan Paweł II, Parati semper, Watykan, 31 marca 1985 r.

Jan Paweł II, Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2 czerwca 1980 r.

Jan Paweł II, Veritatis splendor, Watykan, 6 sierpnia 1993 r.

Janiga W., Katecheza w szkole w świetle obowiązującego prawa, w: Katecheza dziś, red. J. Zimny, Sandomierz 2002.

Janiga W., Mezglewski A., Nauczanie religii w szkołach publicznych, „Roczniki Nauk Prawnych” 2001, t. 11, z. 1.

Katechizm Kościoła Katolickiego, Poznań, 1994.

Komunikat PAP z dnia 28 czerwca 1990 r.

Konferencja Episkopatu Polski, Dyrektorium Katechetyczne Kościoła Katolickiego w Polsce, Warszawa 2001.

Konferencja Episkopatu Polski1, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Kraków 2001.

Konferencja Episkopatu Polski2, Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Częstochowa 2018.

Kongregacja ds. Duchowieństwa, Dyrektorium ogólne o katechizacji, Poznań 1998.

Konkordat między Stolicą Apostolską i Rzecząpospolitą Polską, podpisany w Warszawie dnia 28 lipca 1993 r. (Dz.U. 1998 nr 51 poz. 318).

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. uchwalona przez Zgromadzenie Narodowe w dniu 2 kwietnia 1997 r., przyjęta przez Naród w referendum konstytucyjnym w dniu 25 maja 1997 r., podpisana przez Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej w dniu 16 lipca 1997 r. (Dz.U. 1997 nr 78 poz. 483).

Kościół wobec rzeczywistości politycznej, w: II Polski Synod Plenarny (1991-1999), Poznań 2001.

Krukowski J., Kościół i państwo. Podstawy relacji prawnych, Lublin 2000.

Lodziński K., Kwalifikacje zawodowe nauczycieli, Warszawa 2008.

Łabendowicz S., Dyskusja wokół powrotu i obecności katechezy w polskiej szkole, „Kronika Diecezji Radomskiej” 2002, t. 7, nr 3.

Łabendowicz S., Katecheza w szkole – 25-lecie, „Zeszyty Formacji Katechetów” 2015, t. 59, nr 3.

Łabendowicz S., Katecheza w zreformowanej szkole, w: „Katecheza w szkole w perspektywie 20-lecia”. Materiały z Sympozjum (Radom, 2 października 2010 roku), red. tenże, Radom 2010.

Łabendowicz S., Nauczanie religii w szkole z perspektywy 25-lecia, w: „Przyjdź Królestwo Twoje”. Księga pamiątkowa dedykowana Jego Ekscelencji Księdzu Biskupowi Henrykowi Tomasikowi w siedemdziesiątą rocznicę urodzin, red. M. Jagodziński, J. Wojtkun, Radom 2016.

Łyko Z., Stanowisko kościołów niekatolickich w sprawie nauczania religii w szkole, w: Nauczanie religii w szkole w państwie demokratycznym, red. J. Krukowski, Lublin 1991.

Maćkowski A., Misja kanoniczna dla nauczycieli religii, w: Ochrona funkcji wychowawczej rodziny, red. J. Krukowski, A. Maćkowski, Szczecin 2007.

Marek Z., Program nauczania religii Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski, w: Przesłanie dokumentów katechetycznych Kościoła w Polsce, red. S. Dziekońskiego, Warszawa 2003.

Mezglewski A., Kwalifikacje ogólne do nauczania religii w przedszkolach i szkołach publicznych, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2008, t. 11.

Mezglewski A., Misja kanoniczna do nauczania religii – przepisy prawa polskiego i kanonicznego, w: Katecheza dzisiaj. Problemy prawne i teologiczne, red. W. Janiga, A. Mezglewski, Krosno – Sandomierz 2000.

Mezglewski A., Polski model edukacji religijnej w szkołach publicznych. Aspekty prawne, Lublin 2009.

Mezglewski A., Przepisy kształtujące rozwiązania systemowe w zakresie nauczania religii w szkołach publicznych w Polsce na tle standardów międzynarodowych, w: Katecheza dzisiaj.

Problemy prawne i teologiczne, red. W. Janiga, A. Mezglewski, Krosno-Sandomierz 2000.

Mezglewski A., Skierowanie do nauczania religii, „Studia z Prawa Wyznaniowego” 2000, t. 1.

Międzynarodowy Pakt Praw Obywatelskich i Politycznych otwarty do podpisu w Nowym Jorku dnia 19 grudnia 1966 r. (Dz.U. 1977 nr 38 poz. 167).

Murawski R., Dyrektorium katechetyczne dla Polski, w: Wychowanie religijne u progu trzeciego tysiąclecia chrześcijaństwa, red. R. Chałupniak, J. Kostorz, Opole 2001.

Nycz T., Ochronny charakter przepisów o czasie pracy – wybrane zagadnienia, „Prawo i Zabezpieczenie Społeczne” 1999, nr 3.

Okońska E., Nauczyciel religii w szkole. Tezy. Poszukiwania. Propozycje, Bydgoszcz 2006.

Organizacja katechezy w Polsce, https://pracownik.kul.pl/files/12009/public/inne_doku- menty/ORGANIZACJA_KATECHEZY_W_POLSCE, data dostępu: 17.12.2020.

Osewska E., Formułowanie celów jednostki katechetycznej, https://opoka.org.pl/biblioteka- /T/TA/TAK/formulowanie_celow.html, data dostępu: 17.12.2020.

Paweł VI, Evangelii nuntiandi, Watykan, 8 grudnia 1975 r.

Pietrzak M., Prawo wyznaniowe, Warszawa 2003.

Pilich M., Kwalifikacje nauczycieli i dyrektorów szkół, w: Zatrudnianie nauczycieli. Poradnik dyrektora – pracodawcy, red. A. Kosiarz, Warszawa 2009.

Pomianowski R., Psycho-pedagogiczne podstawy interakcji katechetycznej, w: Teoretyczne założenia katechezy młodzieżowej, red. R. Murawski, Warszawa 1989.

Porozumienie pomiędzy Konferencją Episkopatu Polski oraz Ministrem Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie kwalifikacji zawodowych wymaganych od nauczycieli religii (Dz.Urz.MEN.2019.9).

Potrzeba i zadania nowej ewangelizacji na przełomie II i III tysiąclecia chrześcijaństwa, w: II Polski Synod Plenarny (1991-1999), Poznań 2001.

Powszechna deklaracja praw człowieka (rezolucja uchwalona przez Zgromadzenie Ogól- ne ONZ w dniu 10 grudnia 1948 r.).

Protokół nr 1 do Konwencji o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności, sporządzony w Paryżu dnia 20 marca 1952 r. oraz Protokół nr 4 do powyższej konwencji, sporządzony w Strasburgu dnia 16 września 1963 r. (Dz.U. 1995 nr 36 poz. 175).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca 2009 r. w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od nauczycieli oraz określenia szkół i wypadków, w których można zatrudnić nauczycieli niemających wyższego wykształcenia lub ukończonego zakładu kształcenia nauczycieli (Dz.U. 2009 nr 50 poz. 400).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 14 kwietnia 1992 r. w sprawie warunków i sposobu organizowania nauki religii w szkołach publicznych (Dz.U. 1992 nr 36 poz. 155).

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 kwietnia 1999 r. w sprawie zasad oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania egzaminów i sprawdzianów w szkołach publicznych (Dz.U. 1999 nr 41 poz. 413).

Sobór Watykański II, Gaudium et spes, Watykan, 7 grudnia 1965 r.

Sobór Watykański II, Gravissimum educationis, Watykan, 28 października 1965 r.

Suchocka H., Nauczanie religii w szkole w świetle konstytucji i ustawodawstwa wybranych państw europejskich, w: Nauczanie religii w szkole w państwie demokratycznym, red. J. Krukowski, Lublin 1991.

Szpet J., Inicjacyjna funkcja katechezy, „Horyzonty Wiary” 1996, t. 7, nr 3.

Szpet J., Vademecum katechety, Poznań 2000.

Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz.U. 1991 nr 95 poz. 425).

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o gwarancjach wolności sumienia i wyznania (Dz.U. 1989 nr 29 poz. 155).

Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. o stosunku Państwa do Kościoła Katolickiego w Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.U. 1989 nr 29 poz. 154).

Ustawa z 26 stycznia 1982 r. – Karta Nauczyciela (tekst jedn.: Dz.U. z 2019 r., poz. 2215).

Warchałowski K., Nauczanie religii w formie obligatoryjnej w umowach Konkordatowych z państwami europejskimi, „Prawo Kanoniczne” 1997, nr 3-4.

Włosiński M., Szkolna katecheza w procesie kształcenia i wychowania ucznia w szkole na tle projektu reformy systemu edukacji, „Katecheta” 1998, nr 9.

Pobrania

Opublikowane

2020-12-22

Jak cytować

Łabendowicz, Stanisław. 2020. „Edukacja Religijna W Szkole W świetle założeń Programowych Katechezy Kościoła Katolickiego W Polsce Po 1990 R”. Zeszyty Formacji Katechetów 80 (4):24-38. https://zfk.katecheza.radom.pl/index.php/zfk/article/view/1305.

Inne teksty tego samego autora

<< < 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 > >>