Proces społecznego przystosowania dziecka niepełnosprawnego w edukacji przedszkolnej
Słowa kluczowe:
przystosowanie społeczne, dziecko niepełnosprawne, rewalidacja, przedszkoleAbstrakt
W czasach galopującego postępu technologicznego, umiejętność przystosowania społecznego do zmieniającej się rzeczywistości jest jednym z ważnych elementów rozwoju każdego człowieka, zwłaszcza dziecka z niepełnosprawnością. Umiejętność radzenia sobie w nowym środowisku powoduje doświadczenia w poznawaniu otoczenia, a także wchodzenia w nowe relacje z rówieśnikami. Proces przystosowania nazywamy adaptacją. Ma ona kluczowe znaczenie dla umiejętności funkcjonowania w procesie włączenia dziecka do grupy integracyjnej. Prawidłowa adaptacja warunkuje optymalny rozwój dziecka zdrowego i z niepełnosprawnością w przedszkolu. Dlatego warto przyjrzeć się procesowi przystosowania, który ją warunkuje oraz sposobom wspierającym prawidłowy przebieg tego procesu. Jest to szczególnie ważne w odniesieniu do dziecka z niepełnosprawnością, które z racji obniżonego poziomu funkcjonowania ma większe problemy z procesem przystosowania społecznego.
Bibliografia
Al-Khamisy D., Rozwijanie empatii drogą do integracji społecznej, „Edukacja w przedszkolu” 8 (1998), s. 1-23.
Bąbka J., Edukacja integracyjna dzieci pełnosprawnych i niepełnosprawnych. Założenia i rzeczywistość, „Wychowanie w Przedszkolu” 8 (2003), s. 458-462.
Bełczewska E., Herde M., Kwiatkowska E., Wasilewska J., Łada-Grodzicka A., ABC. Program wychowania przedszkolnego XXI wieku, Warszawa 2000.
Franczak A., Krajewska K., Program psychostymulacji dzieci w wieku przedszkolnym z deficytami i zaburzeniami rozwoju, Kraków 2005.
Grzegorzewska M., Pedagogika specjalna, Warszawa 1968.
Hundermarck H., Przedszkole jako miejsce spotkania i wspólnego życia dzieci niepełnosprawnych i sprawnych, w: Uczymy się żyć razem. Niepełnosprawne dzieci w przedszkolu, red. G. Hundermarck, Warszawa 1993, s. 9-13.
Jackowska E., Środowisko rodzinne a przystosowanie społeczne dziecka w młodszym wieku szkolnym, Warszawa 1980, s. 76.
Kamińska K., Przedszkole, w: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV, Warszawa 2005, s. 1020-1032.
Komisja Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski. Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce, Częstochowa 2018.
Krause A., Trzy poziomy integracji – konsekwencje dla teorii i praktyki, w: M. Chodkowska (red.), Wielowymiarowość integracji w teorii i praktyce edukacyjnej, Lublin 2002, s. 65-76.
Kwiatowska M., Podstawy pedagogiki przedszkolnej, Warszawa 1985.
Kościelak R., Funkcjonowanie psychospołeczne osób niepełnosprawnych umysłowo, Warszawa 1996, s. 74-86.
Kościelska M., Upośledzenie umysłowe a rozwój społeczny, Warszawa 1984.
Larkowa H., Postawy otoczenia wobec osób niepełnosprawnych, w: A. Hulek (red.), Stosunek społeczeństwa do ludzi niepełnosprawnych, Częstochowa 1985, s. 42-46.
Łakomy D. J., Trojańska M., Usprawnienie, wychowanie i nauczanie osób z upośledzeniem umysłowym, Kraków 2000.
Maciarz A., Mały leksykon pedagoga specjalnego, Kraków 2005.
Minczakiewicz E. M., Postawy nauczycieli i uczniów szkół powszechnych wobec dzieci niepełnosprawnych umysłowo, w: W. Dykcik (red.), Społeczeństwo wobec autonomii osób niepełnosprawnych, Poznań 1996, s. 34.
Minczakiewicz E., Postawy rodzicielskie a sytuacja szkolna uczniów z zaburzeniami mowy, „Zagadnienia Wychowawcze a Zdrowie Psychiczne” 1 (1988), s. 39-47.
Modrzewski J., Adaptacja społeczna, w: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. I, Warszawa 2003, s. 24-26.
Nowak-Starz G., Sytuacja szkolna uczniów z zaburzeniami mowy, „Roczniki Pedagogiki Specjalnej” 7 (1996), s. 134.
Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji. Dyrektorium katechetyczne, Kielce 2020.
Program wychowania i nauczania dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym i znacznym, MEN, Warszawa 1997.
Pikul-Witek J., Praca z dzieckiem upośledzonym umysłowo, w: E. Osewska, J. Stala (red.), Wychowanie dzieci w wieku przedszkolnym, Tarnów 2005, s.175-196.
Pytka L., Przystosowanie społeczne, w: D. Lalak, T. Pilch (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy socjalnej, Warszawa 2000, s. 224.
Raszkiewicz H., Umysł w środowisku, Białystok 1999.
Sękowski E. A., Psychospołeczne determinanty postaw wobec inwalidów, Lublin 1994.
Stala J. (red.), Katecheza specjalna dzisiaj. Problemy i wyzwania, Kielce 2003.
Zamkowa A., Wybrane problemy integracyjnego systemu kształcenia, Radom 2000.
Pobrania
Opublikowane
Jak cytować
Numer
Dział
Licencja
Prawa autorskie (c) 2022 Zeszyty Formacji Katechetów
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
