Istota i charakterystyka wartości w ujęciu pedagogicznym oraz teologicznym w kontekście edukacji religijnej

Autor

  • Krzysztof Szyndler

Słowa kluczowe:

wartości, aksjologia, edukacja religijna, katecheza

Abstrakt

Artykuł jest syntetyczną próbą ukazania problematyki aksjologii w kontekście edukacji religijnej. W dobie obserwowanej transformacji religijności i kultury zagadnienie to wydaje się być interesujące, biorąc pod uwagę przede wszystkim poważne rozbieżności dotyczące rozumienia idei wartości wśród badaczy zagadnienia. Konsekwencją pojmowania istoty pojęcia wartości jest wybór gamy aksjomatów, które są podstawą poglądów i postaw życiowych. Zwłaszcza ludzie młodzi będący podmiotem edukacji religijnej często dokonują go w oparciu o niewłaściwe kryteria. Celem opracowania jest ukazanie rozumienia zakresu znaczeniowego pojęcia wartości zgodnego z nauczaniem Kościoła katolickiego. W pierwszej kolejności ukazano istotę wartości, a następnie dokonano charakterystyki zakresu znaczeniowego w oparciu o wybrane koncepcje pedagogiczne oraz nauczanie Magisterium Kościoła. Istotne, iż tłem opracowania jest praktyczne odniesienie do edukacji religijnej. Przedmiot szkolny jakim jest lekcja religii ze swej natury ma prowadzić do przyjmowania wartości chrześcijańskich oraz kształtowania postaw wśród dzieci i młodzieży. Wymaga to właściwego rozumienia samego pojęcia oraz wiedzy na temat pełnego zakresu znaczeniowego uwzględniającego także wymiar nadprzyrodzony.

Bibliografia

Brezinka W., Metatheorie der Erziehung. Eine Einfuhrung in die Grundlagen der Erziehungswissenschaft, der Philosophie der Erziehung und der Praktischen Padagogik, Munchen 1978.

Chałas K., Wychowanie ku wartościom: elementy teorii i praktyki. Tom I. Godność, wolność, odpowiedzialność, tolerancja, Kielce 2003.

Chudy W., Filozofia wieczysta w czas przełomu. Gdańskie wykłady z filozofii klasycznej, Lublin 2009.

Cofrfe Ch.M., Appley H.M., Motywacja. Teoria i badania, Warszawa 1972.

Gajda J., Wartości w życiu człowieka. Prawda – miłość – samotność, Lublin 1997.

Godlewski A., Człowiek, w: Encyklopedia Katolicka, t. 3, red. R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz, Lublin 1979, kol. 881-883.

Janiga W., Funkcje wartości w osobowości, „Studia Warmińskie” 43:2006, s. 225-236.

Janiga W., Wartości w nauczaniu Kościoła: wybrane aspekty, „Resovia Sacra. Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej” 8:2001, s. 235-248.

Kiełb D., Mąkosa P., Between personal faith and façade religiosity. Study on youth in the south-eastern Poland, „European Journal of Science and Theology” nr 5, 17:2021, s. 15-30.

Kowalczyk S., Filozoficzne koncepcje wartości, „Collectanea Theologica” 56/1:1986, s. 37-51.

Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Warszawa 2000.

Kupisiewicz Cz., Kupisiewicz M., Słownik pedagogiczny, Warszawa 2009.

Łobocki M., Pedagogika wobec wartości, w: Kontestacje pedagogiczne, red. W. Śliwerski, Kraków 1993, s. 125-130.

Mazur P., Wychowanie ku wartościom wyzwaniem dla współczesnej szkoły, w: Wybrane zagadnienia wychowania szkolnego – wokół wartości, red. P. Mazur, Lublin 2007, s. 7-19.

Micewski A., Kardynał Wyszyński Prymas i mąż stanu, Paryż 1982.

Misztal M., Problematyka wartości w socjologii, Warszawa 1980.

Mróz M., Teologiczne podłoże odzyskiwania wartości, „Ateneum Kapłańskie” 89:1997, s. 163-174.

Mysłakowski Z., Wartości a dobra. Wychowanie człowieka w zmiennej społeczności. Warszawa 1965.

Nowak M., Znaczenie wartości w procesie wychowania, w: Człowiek – wartości – sens, red. K. Popielski, Lublin 1996, s. 241-259.

Olbrycht K., Prawda, dobro i piękno w wychowaniu człowieka jako osoby, Katowice 2002.

Olbrycht K., Wychowanie do wartości, http://www.fidesetratio.org.pl/files/plikipdf/olbrycht1.pdf [dostęp: 29.01.2022].

Paweł VI, Przemówienie „Nous remercions” z 23 marca 1972 roku, cyt. za: S. Witek, Chrześcijańska wizja moralności, Poznań 1983.

Puzynina J., O znaczeniu wartości, w: Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska, Lublin 1993, s. 9-10.

Skrzypniak R., Wartości w procesie wychowania rodzinnego, „Roczniki Socjologii Rodziny” 12:2000, s. 31-47.

Słownik języka polskiego PWN, https://sjp.pwn.pl/ (24.01.2022).

Styczeń T., Człowiek i jego prawa w nauczaniu Jana Pawła II, czyli chrześcijanin wobec wartości ludzkich dziś, „Wychowawca” 2:1993, s. 22-23.

Szymański M.J., Wartości i antywartości – aspekt edukacyjny, „Ruch Pedagogiczny” 2:2012, s. 19-27.

Ślipko T., Etos chrześcijański. Zarys etyki ogólnej, Kraków 1974.

Ślipko T., Zarys etyki ogólnej, Kraków 1984, Świda H., Pojęcie wartości i je j znaczenie dla funkcjonowania osobowości, w: Młodzież

a wartości, red. H. Świda, Warszawa 1979, s. 16-49.

Tchorzewski A.M., Dyskurs wokół wartości powinności moralnych nauczyciela, w: Rola wartości i powinności moralnych w kształtowaniu świadomości profesjonalnej nauczycieli, red. A.M. Tchorzewski, Bydgoszcz 1994, s. 6-16.

Urbański R., Technika a wartości wychowawcze, Poznań 1989.

Van der Poel C.J., W poszukiwaniu wartości ludzkich, Warszawa 1979.

Witek S., Chrześcijańska wizja moralności, Poznań 1982.

Witek S., Teologia życia duchowego, Lublin 1986.

Wojtyła K., Osoba i czyn, Kraków 1969.

Wolicki M., Znaczenie wychowawcy w wychowaniu ku wartościom, w: http://www.pedkat.pl/index.php/252-ks-wolicki-marian-znaczenie-wychowawcy-w-wychowaniu-ku-wartosciom (02.12.2022).

Żuk G., Edukacja aksjologiczna. Zarys problematyki, Lublin 2016.

Pobrania

Opublikowane

2023-01-22

Jak cytować

Szyndler, Krzysztof. 2023. „Istota I Charakterystyka wartości W ujęciu Pedagogicznym Oraz Teologicznym W kontekście Edukacji Religijnej”. Zeszyty Formacji Katechetów 88 (4):53-64. https://zfk.katecheza.radom.pl/index.php/zfk/article/view/1387.