Zasady dialogu wychowawczego i ich realizacja w rodzinie

Autor

  • Władysław Kądziołka

Słowa kluczowe:

rodzina

Abstrakt

Nieodłącznym elementem dialogu w rodzinie jest umiejętność słuchania. Wyróżniamy cztery podstawowe techniki słuchania: słuchanie bierne, zaakcentowanie uwagi, „otwieracze” i zachęty, słuchanie aktywne. Słuchanie bierne polega na wysłuchaniu własnego dziecka, gdzie bardzo ważnym elementem jest zaakcentowanie uwagi. Podczas rozmowy należy wykazać zainteresowanie poprzez przytakiwanie, uśmiech, ruchy ciała. Trzeba dawać dziecku niewerbalne sygnały. Można zadać bezpośrednie pytania, aby dzieckomogło opisać problem z dowolnego aspektu. Bardzo ważne jest dawaniereakcji zwrotnej dziecku, abywiedziało, że jest słuchane i w pełni akceptowane. Aktywne słuchanie bardzo korzystnie wpływa na relację z drugim człowiekiem. Po pierwsze uczucia stają się przyjazne, ponieważ rodzic akceptuje uczucia dziecka, przez co nabiera ono większego zaufania, również zaczyna słuchać, wykazuje większe poczucie odpowiedzialności, staje się indywidualnością. Najważniejszą zasadą jest, że nie ma skutecznego słuchania bez całkowitej akceptacji osoby. Gotowość dzieci do rozmowy zależy od stopnia zaufania rodzicom. Dlatego tak ważna jest akceptacja prowadząca do zaufania. Trzeba jednak pamiętać, że w sferze kompromisów dzieci nie są skłonne w zakresie swoich wyobrażeń o wartościach i poglądów. Procesu dialogu, czyli kontaktu z drugą osobą nie można przerwać, ponieważ każde zachowanie człowieka, nawet milczenie, jest źródłem jakiejś informacji. Zjawisko to ma szczególne znaczenie w stałych relacjach społecznych, a zwłaszcza w tych, które zachodzą w rodzinie. Zarówno w systemie rodziny,jak i tworzących go mniejszych podsystemach mogą zachodzić liczne zakłócenia w procesie komunikacji pomiędzy poszczególnymi jej członkami. Bez wątpienia mogą stać się one podstawą do zdiagnozowania komunikacji wewnątrzrodzinnej przez licznych badaczy np. psychologów, którzy na co dzień zajmująsię zgłębianiem tego tematu.

Bibliografia

Balicki J., Rodzina, w: Słownik społeczny.

Barkley R. A., A theory of ADHD: inhibition, executive functions, self-control, and time, w: R. A. Barkley (red.) Attention-Deficit Hyperactivity Disorder, A handbook for diagnosis and treatment, New York, London 2000.

Bateson G., Jackson D., Haley D., Weakland J., Wstęp do teorii schizofrenii, w: K. Jankowski (red), Przełom w psychologii, Warszawa 1978.

Brodawka S., Przebaczenie, dostęp: http://www.siedlce.odnowa.org/katechezy/przebacze-nie – stan z dnia: 20.01.2013.

Cicirelli V. G., Feelings of attachment to siblings and well being in later life, „Psychology and Aging”, 4 (1989).

Cicirelli V. G., J. F. Nussbaum, Relationships with siblings in later life, w: J. F. Nussbaum (ed.), Life span communication. Normative processes, Hillsdale 1989.

Domachowski W., Interakcyjny model funkcjonowania społecznego, w: H. Sęk (red.), Społeczna psychologia kliniczna, Warszawa 1993.

Dudycz J., Chrześcijańska pomoc bliźniemu, dostęp: http://nowezycie.archidiecezja.wroc.pl/numery/102008/02.html – stan z dnia: 20.01.2013.

Gordon T. (tłum. A. Makowska, E. Sujak), Wychowanie bez porażek, Warszawa 1993.

Gordon T., Wychowanie bez porażek, Warszawa 2000. http://www.ksiegarnia.difin.pl/imgs_upload/fragment-Werbalne%20i%20niewerbalne.pdf?PHP-SESSID=2871a5b77857cf4f126e0365689a2f6a – stan z dnia: 20.01.2013.

Grygielski M., Style komunikacji rodzicielskiej a identyfikacja dzieci z rodzicami, Lublin 1994.

Gunia G., Pomoc i poradnictwo rodzinie dziecka z wadą słuchu, w: S. Mihilewicz (red.), Dziecko z trudnościami w rozwoju, Kraków 2005.

Haley J., Niezwykła terapia: techniki terapeutyczne Miltona H. Ericksona, M. Majchrzak, M. Przylipiak, (przekł.), Gdańsk 1995.

Harwas-Napierała B., Komunikacja interpersonalna w rodzinie, Poznań 2006.

Józefik B., Anoreksja i bulimia psychiczna. Rozumienie i leczenie zaburzeń odżywiania się, Kraków 1999.

Kądziołka W., Dialog wychowawczy pełnią wychowania personalistycznego w ujęciu księdza biskupa Piotra Bednarczyka, w: J. Stala, B. Połeć, Ut Gaudens Catechizem, 10. rocznica śmierci biskupa Piotra Longina Bednarczyka biskupa pomocniczego diecezji tarnowskiej, Tarnów 2011.

Kądziołka W., Dialog źródłem wychowania w rodzinie, Kraków 2012.

Kądziołka W., Rodzina źródłem komunikacji z Bogiem, Kraków 2011. http://www.persona.olsztyn.opoka.org.pl – stan z dnia: 20.01.2013.

Lubowicki K., Tajemnice życia rodzinnego, Kraków 2002.

Minuchin S., Baker L., Rosman B., Liebman R., Model of Psychosomatic Illness in Children, „Archives of General Psychiatry” 32 (1975).

Paluchowski J., Diagnoza psychologiczna, podejście ilościowe i jakościowe, t. 7, Warszawa 2001

Paszkiewicz A., Rozmowa wychowawcza, „Problemy opiekuńczo-wychowawcze”, 7 (2010).

Rostańska E., Dziecko i dorosły w rozmowie, Katowice 2010.

Satir V., Terapia rodziny, O. Waśkiewicz (przekł.), Gdańsk 2000.

Skorowski H., Dialog, w: Słownik społeczny, B. Szlachta (red.), Kraków 2004.

Skreczko A., Dialog wychowawczy w rodzinie, dostęp: http://www.wsm.archibial.pl/wsm14/art.php?id_artykul=163 – stan z dnia: 20.01.2013.

Śnieżyński M., Zarys dydaktyki dialogu, Kraków 1998.

Tischner J., Myślenie według wartości, Kraków 1982.

Winkler P., Dzielić się sobą jak chlebem, dostęp:http://www.bkaznodziejska.pl/nr/sugestie_homiletyczne/17_niedziela_zwykla/dzielic_sie_soba_jak.html – stan z dnia: 20.01.2013.

Wojciechowski F., Dziecko umysłowo upośledzone w rodzinie. Studium porównawcze, Warszawa 1990.

Pobrania

Opublikowane

2013-06-10

Jak cytować

Kądziołka, Władysław. 2013. „Zasady Dialogu Wychowawczego I Ich Realizacja W Rodzinie”. Zeszyty Formacji Katechetów 50 (2):70-80. https://zfk.katecheza.radom.pl/index.php/zfk/article/view/433.

Numer

Dział

Formacja psychologiczno-pedagogiczna